کلید راکر چیست و کاربرد کلید راکر در چه موقعیت‌هایی می‌باشد ؟ همان‌طور که می‌دانید یکی از ابتدایی‌ترین قطعات و تجهیزات در مدارهای الکتریکی، کلیدها هستند. وجود این نوع از قطعات، در یک مدار الکتریکی، نیاز به محاسبات پیچیده و معادلات ندارد. در حقیقت می‌توان گفت وجود کلید در مدار الکتریکی برای کنترل نمودن باز و یا بسته بودن مدار، ضرورت دارد. به طور کلی، کلیدها و یا سوئیچ‌ها، قطعاتی هستند که اجازه می‌دهند جریان در مدار الکتریکی جاری شود. کلید، تنها دارای دو حالت اصلی است که عبارتند از حالت خاموشی و حالت روشنی.
در حالت خاموشی، یک کلید شبیه به یک شکاف عمل می‌کند و به نظر می‌رسد که مدار الکتریکی، باز است. در چنین شرایطی، از جاری شدن جریان الکتریسیته ممانعت به عمل می‌آید. این در حالی است که در حالت روشنی، کلید مانند یک سیم رسانا عمل می‌کند که مدار الکتریکی را می‌بندد و سیستم را روشن می‌کند و اجازه می‌دهد تا جریان الکتریکی از بقیه سیستم نیز عبور کند. بنابر این عامل می‌توان اینطور گفت که کلیدها بخش بسیار مهمی از سیستم کنترل به شمار می‌روند. بدون وجود این نوع از قطعات و تجهیزات، عملکرد مطلوب و مورد نظر در زمینه روشن شدن و یا خاموشی دستگاه‌ها و ابزارها، صورت نمی‌پذیرد. لازم به ذکر است که کلیدها انواع مختلفی دارند. از جمله انواع این قطعات، می‌توان به کلیدهای فشاری، راکر، کشویی و مغناطیسی اشاره کرد. در این مقاله قصد داریم به معرفی کلید راکر بپردازیم و اجزاء تشکیل دهنده و شکل ظاهری آن را مورد بررسی قرار دهیم و سپس برخی از کاربرد کلید راکر را بیان کنیم و انواع کلیدهای راکر را بر شماریم.
کلید راکر چیست؟
همان‌طور که می‌دانید در حالت کلی سوئیچ‌ها و یا کلیدها نوعی از قطعات و اجزای الکتریکی به شمار می‌روند که برای روشن کردن و یا خاموش نمودن دستگاه‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند و کلید راکر نیز به نوعی از این قطعات و تجهیزات الکتریکی گفته می‌شود.لازم است بدانید که از این نوع ابزار الکتریکی به طور معمول، به عنوان یک سوئیچ روشن و خاموش در مدار الکتریکی استفاده می‌شود. در حالت کلی، سوئیچ‌ها عملیات مربوط به خاموش و یا روشن کردن دستگاه‌های مختلف برقی را، از طریق قطع کردن مدار الکتریکی و یا وصل کردن آن به انجام می‌رسانند .
هم‌چنین لازم به ذکر است که کلیدهای راکر از جمله پرطرفدارترین و رایج‌ترین انواع کلیدهایی هستند که در سراسر جهان در کاربردهای مختلف خانگی و صنعتی و … مورد استفاده قرار می‌گیرند. لازم است بدانید که با به کارگیری این نوع از کلیدها می‌توان بخشی از دستگاه‌های مدار و یا کل یک مدار الکتریکی را قطع کرد و یا وصل نمود. یکی دیگر از نکاتی که لازم است ذکر شود این است که به کلیدهای راکر، راکر سوئیچ نیز گفته می‌شود.
این دسته از قطعات الکتریکی به طور کلی از سه پایه به وجود آمده‌اند. پایه اولیه این قطعات، پایه‌ای است که توان ورودی به کلید راکر به آن متصل شده است و پایه دوم آن، لوازم جانبی کلید راکر برای روشن کردن است. از طرف دیگر، پایه سوم کلید راکر، محلی است که سوئیچ به زمین و یا مدار متصل شده است.
لازم به ذکر است که سوئیچ راکر دارای حرکت الاکلنگی است. با استفاده از این حرکت و هم‌چنین با به کارگیری یک یا چند نوار فلزی که در حالت معمولی، در دو سر پلاتین قرار گرفته‌اند، این دسته از تجهیزات برقی دارای این توان و امکان هستند که مدار الکتریکی را قطع کنند و یا آن را وصل نمایند.
اجزای به کار رفته در کلیدهای راکر :
در حالت کلی و در هنگام طراحی و تولید کلیدهای راکر، از دو جزء اصلی استفاده می‌شود. دو جزء اصلی و تشکیل دهنده این کلیدها عبارتند از: یک محرک و چند پلاتین و یا کانتکت که در قسمت پایین هر کدام را به صورت جداگانه مورد بررسی قرار می‌دهیم .
– محرک کلید راکر :
جزء ابتدایی تشکیل دهنده این نوع از قطعات الکتریکی، نوعی محرک است. این محرک بر روی یک محور نصب شده و به راکرسوئیچ مورد نظر، این اجازه را می‌دهد که حرکتی الاکلنگی داشته باشد و از این طریق بتواند مدار الکتریکی را قطع و یا وصل نماید.
– پلاتین‌ها و یا کانتکت‌های کلید راکر :
جزء دوم تشکیل دهنده این دسته از تجهیزات برقی و الکتریکی، پلاتین‌ها هستند که به آن‌ها کانتکت نیز گفته می‌شود. در حقیقت نکته قابل ذکر در این بخش این است که وضعیت این پلاتین‌ها مشخص می‌کند که کلید مورد نظر، روشن باشد و یا در حالت خاموشی قرار گرفته باشد. به طور کلی می‌توان گفت که مجموعه‌ای از پلاتین‌ها و یا کانتکت‌ها می‌توانند باز و یا بسته بودن کلید مورد نظر را تعیین نمایند.
بنابراین عامل لازم به ذکر است که کانتکت‌های بسته اجازه می‌دهند تا جریان الکتریسیته و یا برق بتواند از مدار الکتریکی عبور کند. به این معنا که کلید راکر در چنین وضعیتی، روشن است. این در حالی است که پلاتین‌ها در شرایطی که باز باشند جریان برق عبوری را قطع خواهند نمود. به این معنا که کلید مورد نظر در چنین وضعیتی، خاموش است. از طرف دیگر، لازم به ذکر است که در شرایطی که کلید راکر در جهت روشن، روشن شود، کانتکت‌های تشکیل دهنده این کلید، بسته خواهند شد. هم‌چنین لازم است بدانید که در حالت بسته، کانتکت‌ها متصل خواهند گردید. بنابر این عامل، جریان برق و یا الکتریسیته بین آن‌ها برقرار خواهد شد.
از طریق اجرای این فرایند، جریان برق مورد نیاز، به دستگاه مورد نظر، متصل خواهد گردید. اما در برابر این حالت، وضعیتی است که سوئیچ راکر به سمت خاموشی قرار بگیرد. در چنین شرایطی پلاتین‌ها را باز خواهد کرد. لازم است بدانید که هنگامی که پلاتین‌ها باز باشند اتصالی میان اجزای تشکیل دهنده راکر سوئیچ نیز برقرار نخواهد شد. بنابراین عامل جریان الکتریسیته نیز در بین آن‌ها رد و بدل نخواهد گشت و برق نیز تشکیل نخواهد شد.
ساختار و شکل ظاهری کلید راکر :
کلیدهای راکر به طور معمول، دارای یک عملگر هستند. عملگر به بخشی گفته می‌شود که برای فرمان دادن به کلید مورد نظر از آن استفاده می‌شود. این بخش از سطحی پهن به وجود آمده است و بر روی یک نقطه محوری قرار دارد. هنگامی که شما بخش عملگر این نوع از کلیدها را فشار می‌دهید این بخش به جلو و یا عقب حرکت خواهد کرد. یعنی در مواقعی که سوئیچ راکر، فشرده شده است و به سمت پایین حرکت کرده، طرف دیگر آن بالا می‌رود و حرکتی گهواره‌ای و یا الاکلنگی را به وجود می‌آورد.
لازم به ذکر است که یکی از ویژگی‌های ظاهری این دسته از قطعات و تجهیزات الکتریکی، مربوط به سادگی ساخت این ابزار است. این نوع از قطعات کاربردی را می‌توان در انواعی از فضاها و یا سوراخ‌ها نصب کرد و مورد بهره برداری قرار داد. از طرف دیگر، لازم به ذکر این نکته است که بدنه کلیدهای راکر به طور معمول، از جنس پلاستیک به وجود آمده است. هم‌چنین این نوع از قطعات در اشکال مختلف و طرح‌های متنوع طراحی و تولید می‌شوند و ابعاد و اندازه‌های متفاوتی نیز دارند.
در برخی از مدل‌های این محصولات، کلیدهای راکر، دارای یک بخش رنگ دار و کاملا متمایز از سایر بخش‌ها هستند که بر روی عملگر این تجهیزات واقع شده است. لازم است بدانید که این بخش رنگ دار، تنها در حالت روشن، قابل مشاهده است و در حالت‌های خاموشی، دیده نمی‌شود. اما در تولید برخی دیگر از مدل‌های این تجهیزات الکتریکی، نوعی لامپ به کار رفته است که برای نمایش وضعیت کلید در درون آن تعبیه شده است. بنابراین زمانی که راکر سوئیچ و یا کلید راکر مورد نظر، روشن است کلید در حالت on قرار دارد.
کاربرد کلید راکر :
به طور کلی می‌توان گفت کلیدهای راکر در مواقعی مورد استفاده قرار می‌گیرند که مدارهای الکتریکی، کم توان هستند. بنابراین راکر سوئیچ نوعی گزینه و قطعه بسیار مناسب برای کنترل کردن عملکرد این نوع از تجهیزات و دستگاه‌های برقی است. لازم به ذکر این نکته است که در حالت معمول و در بیشتر موارد، کلیدهای راکر، هزینه بسیار کمی را ایجاد می‌کنند.از طرف دیگر عملکرد بسیار ساده و مناسبی هم دارند، این عوامل موجب شده تا از این نوع از سوئیچ‌های الکتریکی در بسیاری از لوازم الکترونیکی مصرفی و هم‌چنین لوازم خانگی استفاده کنند.
کاربرد کلید راکر در این تجهیزات به طور معمول در محافظ‌های برقی یافت می‌شوند و یا در مانیتورهای صفحه نمایش و یا منابع تغذیه کامپیوتر به کار گرفته می‌شوند. کاربرد کلید راکر در وسایل نقلیه مختلف از جمله انواع اتومبیل‌ها و هم‌چنین قایق‌ها و هواپیماها نیز از این کلیدها استفاده می‌کنند. از طرف دیگر کاربرد کلید راکر در ساخت انواع مختلف کنسول‌های بازی کامپیوتری نیز به کار می‌روند و در ابزارها و تجهیزات پزشکی نیزمورد استفاده قرار می‌گیرند. وسایل و تجهیزات صنعتی از دیگر موارد کاربرد این قطعات الکتریکی هستند.
انواع کلید راکر
در حال حاضر و به دلیل کاربردهای بسیار گسترده سوئیچ‌های راکر، این نوع از محصولات در انواع مختلفی طراحی می‌شوند و روانه بازار می‌گردند. لازم به ذکر است که این دسته از کالاهای الکتریکی، در برخی از فرایندها و یا نحوه عملکرد با یکدیگر دارای اختلافات جزئی هستند و از نظر ابعاد و سایز و هم‌چنین حالت‌های مختلف و تعداد پین‌های به کار رفته در طراحی و تولید نیز، با یکدیگر متفاوتند. برای نمونه می‌توان انواع کلیدهای راکر را نام برد که در موارد صنعتی به کار گرفته می‌شوند. این نوع از تجهیزات الکتریکی، در نحوه روشن شدن و یا حالت خاموشی، اندکی متفاوت از دیگر کلیدهای راکر عمل می‌کنند.
در این نوع از راکر سوئیچ‌ها وقتی جریان الکتریسیته در یک سمت، قطع می‌گردد،جریان الکتریکی در بخش دیگر، متصل می‌شود. به طور کلی می‌توان گفت راکر سوئچی‌های مناسب در صنعت و موارد صنعتی، به نحوی طراحی و تولید می‌شوند که دارای سه حالت مختلف هستند. این سه حالت عبارتند از: حالت کاملا خاموشی کلید، حالت سمت راست روشن و سمت چپ خاموش، حالت سمت راست خاموش و سمت چپ روشن.
از طرف دیگر لازم است بدانید که برخی از کلیدهای راکر با استفاده از یک چراغ تولید می‌شوند. وجود این چراغ بنا به این دلیل است که مصرف کننده، تشخیص دهد کلید مورد نظر در حالت روشنی به سر می‌برد و یا خاموش است. از طرف دیگر با استفاده از این امکان، کاربر قادر به تشخیص این نکته است که کلید راکر مورد نظر، در کجا واقع شده است. بنابراین می‌توان گفت به کارگیری این قطعه الکتریکی، در مکان‌هایی که به میزان کافی، روشنایی ندارند و یا در تاریکی به سر می‌برند ضرورت دارد تا از طریق استفاده از این عناصر، بتوان به محل قرار گیری کلید مورد نظر پی برد.
از دیگر انواع کلیدهای راکر می‌توان به راکرسوئیچ‌های گرد و معمولی اشاره کرد. برخی از انواع این قطعات الکتریکی، به صورت کلیدهای راکر گرد و چراغ دار طراحی می‌شوند و برخی از این محصولات با عنوان کلیدهای راکر باریک هود شناخته می‌شوند. راکر سوئیچ‌های پهن و معمولی، نوع دیگری از این محصولات به شمار می‌روند. هم‌چنین در حال حاضر راکر سوئیچ‌هایی در نوع پهن چراغ دار نیز ساخته می‌شوند و روانه بازار می‌گردند. این نوع از محصولات و قطعات الکتریکی، دارای نوع سه پین سه حالته نیز هستند. از دیگر انواع کلیدهای راکر می‌توان نوع سوئیچ‌های راکر دو پین دو حالته را نام برد. هم‌چنین در برخی از مواقع، کلیدهای راکر به صورت سه پین سه حالته گرد و .. نیزطراحی و تولید می‌شوند و در اختیار مصرف کنندگان این محصولات قرار می‌گیرند.
